انواع روش‌های بازیافت ضایعات الکترونیکی
بازیافت ضایعات الکترونیکی به چند روش انجام میشود که در همگی آنها هدف نهایی استخراج فلزات با ارزش مانند طلا، نقره، پالادیوم و پلاتین موجود در این ضایعات است.
برخی از این روش‌ها را میتوان برای حجم‌های کم و به صورت کارگاهی استفاده کرد و برخی دیگر از این روش‌ها صنعتی بوده و به تجهیزات خاصی نیاز دارد. روش‌های صنعتی بازیافت ضایعات الکترونیکی تنها برای حجم‌های بالا مناسب هستند.
روش قالکاری با مس و الکترولیز برای بازیافت ضایعات الکترونیکی
از این روش برای خالص سازی و جداسازی فلزات با ارزش از قطعات الکترونیکی و کامپیوترهای مستعمل استفاده میشود.
قالکاری برای جداسازی طلا از ضایعات الکترونیکی مانند بردهای کامپیوتری، بردهای موبایل، انواع قطعات الکترونیکی و هرگونه ضایعات الکترونیکی دیگر بسیار مناسب است.
این روش صنعتی بیشتر برای حجم‌های زیاد ضایعات و در کارخانه های بازیافت کاربرد دارد. با ایجاد تغییرات اندکی میتوان از این روش در حجم کارگاهی نیز استفاده کرد.
نحوه اجرای روش قالکاری مس و الکترولیز
در این روش ابتدا ضایعات الکترونیکی حاوی فلزات با ارزش را در کوره قالکاری، با مس ذوب می کنند و یک قرص یا شمش مسی از آن می‌سازند.
در مرحله بعد این شمش یا قرص مس باید در دستگاه الکترولیز تصفیه شود که موجب ته نشین شدن پودر مس در کف الکترولیت میشود.
حال این پودر مس بدست آمده را ذوب کرده و مجددا آن را وارد فرآیند قالکاری میکنند.
در این روش تمامی فلزات با ارزش جداسازی شده و لجن آندی نیز بوجود می‌آید که ممکن است. هنوز هم حاوی مقداری فلز با ارزش باشد. این لجن را میتوان با اسیدکاری و تیزاب کاری مجددا بازیافت کرده و فلزات مانده در آن را جداسازی کرد.
مراحل روش قالکاری ضایعات الکترونیکی با مس و الکترولیز
در این روش ابتدا فرآیند پیرولیز استفاده میشود و سپس ضایعات الکترونیکی مورد نظر را میسوزانند تا کاملا خاکستر شوند. این خاکستر را آسیاب کرده و سپس به روش جداسازی مغناطیسی آهن را از ضایعات مورد نظر جدا میکنند. در مرحله بعد باید قالکاری با مس را انجام داده و سپس قرص مس بدست آمده را الکترولیز کرد. لجن آندی بدست آمده از روش الکترولیز را جمع آوری کرده و سسپس آن را با اسید نیتریک اسیدکاری میکنند تا نقره و پالادیوم آن بازیابی شود. در مرحله آخر نیز نوبت به تیزاب کاری لجن آندی میرسد که به اسید نیتریک که برای جداسازی طلا و پلاتین کاربرد دارد.
مزایا و معایب روش قالکاری با مس و الکترولیز
از مهمترین مزایای این روش میتوان به سازگاری پالایش با محیط زیست، تولید حداقلی پسماند، بازدهی بسیار خوب، امکان استفاده در حجم های صنعتی و بزرگ اشاره کرد.
مهمترین معایب این روش نیز عبارتند از پر هزینه بودن، مناسب برای ضایعات الکترونیکی
در حجم بالا و تولید مداوم این ضایعات، مصرف انرژی زیاد، بازیابی زمان بر بازیابی فلزات با ارزش.
روش قالکاری با سرب و کوپلاسیون برای بازیافت ضایعات الکترونیکی
روش مرسوم دیگر برای بازیافت ضایعات الکترونیکی .کامپیوترهای مستعمل روش روش قالکاری با سرب و کوپلاسیون است.
در این روش ضایعات الکترونیکی مورد نظر را به همراه مقداری اکسید سرب در کوره قالکاری میریزند تا کاملا ذوب شوند.
از این کار یک شمش یا قرص سربی تولید میشود که با اجرای روش کوپلاسیون میتوان فلزات گرانبها موجود در قرص مانند طلا، پلاتین و نقره را از سرب جدا کرد. در پایان نیز فلزات باقی مانده را با اسیدکاری و تیزاب کاری از هم جدا میکنند.
مراحل روش قالکاری ضایعات الکترونیکی با سرب و کوپلاسیون
در این روش ابتدا قطعات و ضایعات الکترونیکی جداسازی میوشند و سپس وارد فرآیند پیرولیز میشوند. در مرحله بعد ضایعات با اکسید سرب و فلاکس قالکاری میشوند تا یک شمش یا قرص سربی تولید شود. فلزات گرانبهای موجود در این قرص را با اسیدکاری و تیزاب کاری جداسازی میکنند.
مزایا و معایب روش قالکاری با سرب و کوپلاسیون
مهمترین مزایای این روش سریع بودن اجرای روش، کم هزینه بودن، مناسب برای بازیافت ضایعات الکترونیکی در سطح کارگاهی یا صنعتی، بازدهی بالا میباشد. مهمترین معایب این روش نیز مصرف بالای انرژی و تولید آلودگی های سرطان زا و حاوی سرب است که برای تصفیه آن نیز باید هزینه ای زیادی پرداخت کرد.
روش هیدرومتالوژی برای بازیافت ضایعات الکترونیکی
این روش نوعی روش شیمیایی است که در طی آن تمامی ضایعات الکترونیکی خرد و آسیاب میشود. پس از خرد و آسیاب شدن این ضایعات باید آنها را در اسید نیتریک و تیزاب حل کرد تا فلزات باارزش از آنها جداسازی شوند. هر چند میتوان از این روش برای حجم های بزرگ و صنعتی ضایعات الکترونیکی استفاده کرد اما این روش بیشتر برای حجم های کارگاهی استفاده میشود.
مراحل بازیافت ضایعات الکترونیکی به روش هیدرومتالوژی
در این روش ابتدا باید قطعات الکترونیکی را از سایر ضایعات جدا کرده و سپس ضایعات موردنظر را در دستگاه مخصوص آسیاب نمود. در مرحله بعد باید با استفاده از روش جداسازی مغناطیسی، آهن را از دیگر ضایعات الکترونیکی جدا کرد و سپس ضایعات آسیاب شده را در اسید حل نمود تا نقره و پالادیوم آن جداسازی شوند. در نهایت مواد باقی مانده در مرحله قبل در تیزاب حل میکنند تا طلا و پلاتین موجود در آنها بازیابی شود.
مزایا و معایب روش هیدرومتالوژی
از مهمترین مزایای روش شیمیایی هیدرومتالوژی میتوان به امکان بازیابی فلزات اصلی در همان مرحل اول.
مناسب برای حجم های کم از ضایعات، کم هزینه بودن و مصرف کمتری انرژی نسبت به دیگر روش های بازیافت اشاره کرد. مهمترین معایب این روش نیز عبارتند از: تولید زیاد پساب و پسماند، نیاز به مواد شیمیایی و اسیدی، بازدهی کم و تولید پساب های خطرناک که در نتیجه باید تدابیری برای ایمن سازی و دفع این پسابها نیز اندیشیده شود.
در این مقاله شما را با مهمترین روش های بازیافت ضایعات الکترونیکی آشنا کردیم .تمامی مزایا و معایب آنها را مورد بررسی قرار دادیم. نمیتوان به طور قطع یک روش خاص را پیشنهاد داد .یا بهترین روش را انتخاب کرد. برای انتخاب روش ایده آل بازیافت ضایعات الکترونیکی باید شرایط، امکانات و بودجه کارگاه یا کارخانه خود را در نظر بگیرید. به طور کلی توصیه میشود برای بازیافت ضایعات الکترونیکی در حجم کم از روش شیمیایی و برای بازیافت ضایعات الکترونیکی در حجم زیاد میتوانید روش های قالکاری را استفاده نمایید.
